Zo kwam ons budget tot stand. Zonder managers of directie

Michel Harskamp
Michel Harskamp

27 december 2023

Met elkaar een strijdplan bedenken

Net zoals ieder bedrijf kan Enrise niet zonder een realistisch en weloverwogen jaarbudget. Dit is het strijdplan waar onze teams zich op kunnen focussen. Het grote doel waar iedere Enriser zich op richt. In dit artikel gaan we dieper in op ons proces achter het opstellen van ons jaarbudget 2024. Want hoe stel je zo’n budget op als zelfsturend collectief van autonome teams? Wie neemt de belangrijke beslissingen, wie voert de moeilijke gesprekken? En is dat met bijna 70 mensen niet een beetje een duur en langdurig proces? 

In veel bedrijven is het eind Q3 vaste prik: Upper management stelt op hoofdlijnen de begroting voor het volgend jaar vast. Dat gebeurt vaak top down. Zonder al te veel overleg. En daar moeten de mensen op de werkvloer het mee doen. Bij Enrise gaat dat totaal anders. Wij hebben een proces bedacht waarbij onze autonome teams zelf aangeven hoeveel omzet ze komend jaar verwachten te maken. Maar ook bijvoorbeeld met hoeveel ziekteverzuim ze rekening houden. Of hoe hoog ze hun billability inschatten. Je zou dat bottom-up kunnen noemen. Met één groot verschil: bij Enrise loopt er geen CEO of management rond die uiteindelijk de beslissing neemt over het budget. Dat doen we als professionals met elkaar. Vanwege de 100% transparantie die we hierbij betrachten is dit een uniek proces. Doordat we alle context, kaders en inzichten hebben, zijn lastige kwesties zakelijk te benaderen en daarmee volledig bespreekbaar. Met als gevolg: een realistisch budget waarbij over iedere euro is nagedacht. En waar iedereen tevreden over is.

Salarissen? Daar praten we dus óók over

Een goed voorbeeld zijn bijvoorbeeld de salarissen. Die zijn voor iedere Enriser openbaar en transparant. Maar ook over salarisverhogingen praten we bij Enrise zonder taboe. Uiteraard gaan ook bij ons de kosten voor de baten. Dus als het verstandig is om bepaalde indexaties uit te stellen. Dan komen we daar met elkaar uit. Gevolg: enkele teams passen hun budget aan en voeren salarisverhogingen op een budgetvriendelijker moment door. Een learning voor volgend jaar is dat we zulke dingen misschien wel collectief moeten doorvoeren. Omdat we bij Enrise geen managementlagen hebben, moeten Enrisers zelf kritisch naar hun budget kijken. En dat gebeurt. Niet door van bovenaf iets op te leggen. Maar door tijdens collectieve sessies – zogeheten councils – met elkaar in gesprek te gaan.

Samen de euro’s verdelen. Is dat niet enorm duur?

Nope. Niemand bij Enrise heeft namelijk een gat in zijn hand. Eerder juist het tegenovergestelde. Dat komt omdat de vrijheid die wij genieten gepaard gaat met een enorm verantwoordelijkheidsgevoel. Elke Enriser weet dat je niet zomaar beslissingen kunt nemen die ten koste gaan van het collectief. Een groter risico dan roekeloos geld uitgeven is bij ons juist: te veel de hand op de knip houden. Zeker als de werkvoorraad dreigt op te drogen. Omdat we nu eenmaal hart voor de zaak hebben, gaan we niet graag met de portemonnee van onze eigenaar naar het casino. Liever zoeken we iets tot de bodem uit voordat we tot grote uitgaven over gaan. Dat is natuurlijk een uitstekende eigenschap. Maar we zijn ook een commerciële onderneming die soms gebaat is bij het najagen van kansen. Een beetje opportunisme hoort bij zakendoen. Dat is iets wat ons niet komt aanwaaien. Wat één ding blijft altijd hetzelfde in onze business: alles verandert steeds. 

Eindeloos overleggen. Duurt dat niet veel te lang?

Kort antwoord: nee. En het lange antwoord is ook nee. Waar in voorgaande jaren alle teambudgetten op een hoop werden gegooid, hebben we dit jaar dit proces efficiënter gemaakt. Dit is gelukt door een template budget met kerngetallen op te stellen. En op basis van data van voorgaande jaren een pre-fill te doen. Dit zorgde voor een uitstekend startpunt voor de teams. En het zorgde ook voor een focus op collectieve zaken. Want we weten bij Enrise heel goed wat de zwakke plekken van ons model zijn. Als we niet opletten worden de teams eilandjes die alleen nog naar hun eigen winst- en verliesrekening kijken. Maar we dragen bij Enrise allemaal verantwoordelijkheid voor het hele bedrijf. Dus moeten we ook collectieve boekhouding in de gaten houden. Maar om nou te zeggen dat dit extreem tijdrovend was? Bepaald niet. Nadat teams hun getallen hadden ingeleverd hebben we – met een core groep van afgevaardigden – drie sessies van twee uur nodig gehad om het budget definitief te maken. Begin december lag er een volstrekt realistisch en breed gedragen strijdplan voor 2024. Wij durven de stelling wel aan dat managementteams in conventionele bedrijven hier doorgaans langer mee bezig zijn.

Echte professionals kunnen zelf nadenken

En over MT’s gesproken. We kennen heus wel de argumenten die managers en CEO’s gebruiken om budgettaire discussies juist niet met het personeel te voeren. Van ‘daar zitten mijn medewerkers helemaal niet op te wachten’ tot ‘Het zou alleen maar verwarring brengen’ of zelfs: ‘daar hebben zij geen verstand van, dat is mijn expertise’. Bij Enrise zien we dat echt anders. Want is het niet zo dat iedereen ook thuis een huishoudboekje beheert? Dat iedereen de eigen inkomsten en uitgaven ook goed op orde probeert te houden? Dat we allemaal wel beseffen dat we voor die ene grote investering toch echt eerst een gezonde basis moeten binnenbrengen? Met dat in het achterhoofd, zonder dubbele agenda, met open vizier en met alle belangen in acht genomen doen we het graag op onze eigenwijze wijze.

Waarschijnlijk verschilt ons budget niet eens enorm van een budget dat door onze eigenaar opgesteld zou zijn. Maar het grote verschil is: dan zou elke Enriser het budget voor kennisgeving hebben aangenomen en over zijn gegaan tot de orde van de dag. En niet zoals nu: van iedere cent weten en begrijpen waar die vandaan komt (of heen gaat). Wij zijn namelijk serieuze professionals die zelfstandig kunnen nadenken en verstandige beslissingen nemen. Zo maken we van Enrise a nice place for experts. En daarmee your favorite digital partner.