Geen managers, geen hiërarchie, maar richting door samen te sturen. Al 25 jaar draait Enrise om één ding: Technische vakmensen die complexe uitdagingen omzetten naar groei en vooruitgang voor opdrachtgevers. In deze blogpost vertel ik hoe die aanpak ontstond, waarom we vasthouden aan onze onafhankelijkheid, en hoe The Digital you need ons helpt de juiste keuzes te maken.
Vijfentwintig jaar geleden zat ik – samen met drie vrienden – in het laatste jaar van mijn studie Informatica in Utrecht. Het internet was in opkomst, nieuwe technologieën dienden zich razendsnel aan en de mogelijkheden leken eindeloos. In die tijd was er nog geen sprake van een carrièreplan of een strak businessplan. Laat staan een kantoor en iets wat lijkt op een echt bedrijf. Wat er wél was: vier techneuten die graag dingen bouwden. Met als voornaamste drijfveren: veel plezier, nieuwsgierigheid en een flinke dosis eigenwijsheid.
Van studentengrap naar serieuze partner
Onze eerste opdrachten waren eenvoudig naar huidige maatstaven, maar in die tijd pionierswerk: webshops, websites en systemen die ineens online betalingen mogelijk maakten. Klanten kwamen vooral uit ons eigen netwerk. Het werk was technisch uitdagend, maar bovenal: we hadden er lol in.
Die eerste jaren waren onbezorgd en chaotisch. Toch groeiden we. Rond 2007 merkten we dat klanten meer verwachten dan alleen technisch vakmanschap. Ze wilden een partner die mee kon denken op de lange termijn. Er werd om een visie gevraagd. Daarmee kwam de vraag: wát voor soort bedrijf wilden we eigenlijk zelf zijn?
De zoektocht naar een organisatiemodel
We kwamen erachter dat we niet het type ondernemers waren dat geniet van hiërarchie en managementlagen. Niemand van ons stond te trappelen om ‘de baas’ te spelen. Wij wilden ondernemen, samenwerken, en zelf ook nog met onze voeten in de klei staan.
Maar groei bracht complexiteit met zich mee. Hoe zorg je dat mensen betrokken en verantwoordelijk blijven als het bedrijf groter wordt? Hoe houd je de energie en de cultuur vast die we in de beginjaren hadden, toen iedereen elkaar kende en voor elkaar klaarstond?
Het antwoord vonden mijn partners en ik in de verhalen van Ricardo Semler. Zijn visie is dat mensen in hun privéleven prima in staat zijn belangrijke beslissingen te nemen, en dat ze diezelfde autonomie op het werk verdienen. Dat raakte me. Waarom zouden hoogopgeleide, ervaren professionals binnen kantoor ineens afhankelijk zijn van een manager die vertelt wat ze moeten doen? Als je daar goed over nadenkt is het heel gek.
De stap naar zelfsturing
In 2012 besloten we het radicaal anders te doen. We gingen werken in kleine, autonome teams. Elk team kreeg volledige verantwoordelijkheid voor zijn klanten én een eigen winst- en verliesrekening. Geen managers, geen centrale aansturing – wél veel vrijheid én de bijbehorende verantwoordelijkheid.
De reden daarvoor was tweeledig. Allereerst geloof ik dat mensen pas echt hun vakmanschap laten zien als ze zelf beslissingen mogen nemen. Maar minstens zo belangrijk: voor onze klanten levert het betere resultaten op. Zelfbewuste en betrokken teams denken kritisch mee in plaats van te zeggen: jij vraagt en ik draai. Bovendien zien ze verbeterkansen eerder en communiceren ze openlijk over risico’s. Dat wil je als klant terugzien in een ontwikkelteam.
Leren en bijsturen
Zelfsturing is geen wondermiddel dat je één keer invoert en klaar. Wij hebben ook onze fouten gemaakt. Zo dachten we ooit dat het handig was om ‘teamcaptains’ te benoemen die de communicatie met ons centraal zouden afstemmen. In de praktijk ontstonden eilandjes, met teams die vooral met zichzelf bezig waren.
In 2017 trokken we die conclusie hard: als je wilt dat iedereen zich verantwoordelijk voelt voor het collectief, dan moet je die verantwoordelijkheid ook echt delen. We schrapten de laatste restjes centrale sturing. Sindsdien sturen we samen: Enrise is een collectief van autonome teams die samen beslissen over de koers van Enrise. Ik vind ‘samen sturen’ eigenlijk beter de lading dekken dan ‘zelfsturen’ maar dat terzijde..
De kracht van het model
Corona was voor ons organisatiemodel de ultieme stresstest. Waar veel bedrijven moesten vergaderen over thuiswerken, hadden onze teams het na de eerste persconferentie binnen één week voor zichzelf geregeld. Op maandag was het kantoor leeg en draaiden alle projecten gewoon door. Elk team had zelf de beste oplossing gekozen. Maar tegelijk misten we het samenzijn enorm. Ons model is wel afhankelijk van mensen die met elkaar een oplossing bedenken. Als de afstanden groter worden verlies je op termijn wel samenhang. Het feit dat we er samen toch zijn uitgekomen spreekt boekdelen.
Het laat zien wat er gebeurt als je mensen het vertrouwen en de ruimte geeft om hun werk zelf in te richten: je krijgt snelheid, wendbaarheid en eigenaarschap. En voor klanten betekent dat continuïteit, ook in turbulente tijden.
Enrise 25 jaar “Nice place for experts”
Voor mij betekent A Nice place for experts meer dan een prettige werkplek. Het is een cultuur waarin professionals de vrijheid krijgen om hun werk op hun manier te doen, én waarin ze weten dat hun bijdrage ertoe doet.
Leuk werk is de basis: projecten die je uitdagen, collega’s die je inspireren, en de mogelijkheid om te groeien in je vak. Maar minstens zo belangrijk is de professionele trots: het gevoel dat je werkt aan iets dat relevant is, waar je ’s avonds thuis met enthousiasme over vertelt. Dat geldt voor mij net zo goed als voor iedere Enriser.
Vrijheid gaat hand in hand met verantwoordelijkheid. In ons vak – het bouwen van complexe digitale oplossingen – wil je mensen die zelf nadenken, die hun vinger opsteken als iets beter kan, ook als dat betekent dat ze een ongemakkelijke boodschap moeten brengen. Ik ben ervan overtuigd dat je op die manier klanten het beste bedient.
The Digital you need
Klanten vragen ons vaak: “Wat is de beste technologie voor ons?” Ons antwoord is altijd: “Dat hangt ervan af.” IT is geen doel op zich. Het gaat erom wat je op dit moment écht nodig hebt om je doelen te bereiken.
Soms betekent dat maatwerksoftware, soms procesoptimalisatie, soms juist helemaal niets veranderen. Wij verkopen geen kant-en-klare pakketten omdat we geloven dat technologie zich moet voegen naar de mens – niet andersom.
Daarom begint The Digital you need altijd met luisteren. Begrijpen wat werkt, wat beter kan, en wat prioriteit heeft. En soms is de beste oplossing om iets vooral níet aan te pakken, maar de focus te leggen op wat wél impact maakt.
Onafhankelijk en trouw aan onze waarden
Een belangrijk onderdeel van onze identiteit is onze onafhankelijkheid. We hebben nooit de behoefte gehad om ons te laten opkopen of op te gaan in een grote groep. Niet omdat dat per definitie verkeerd is, maar omdat we geloven dat we klanten beter bedienen als we onze eigen koers varen. We weten eigenlijk wel zeker dat als iemand hier de tent overneemt en direct top down gaat sturen weinig mensen blij zullen worden.
Langdurige klantrelaties – in het geval van Simpel al meer dan tien jaar – bewijzen dat dit werkt. Klanten weten dat we hen niet benaderen als een ‘account’ dat gevuld moet worden, maar als een partner in wie we investeren. Voor nu en later.
25 jaar Enrise heeft cultuur als ruggengraat
Of we nu met vier man zijn of met tientallen, één ding is altijd hetzelfde gebleven: de cultuur van gelijkwaardigheid, vertrouwen en gezamenlijke verantwoordelijkheid. We zijn wars van autoritair leiderschap. Leiderschap bij Enrise komt voort uit kennis, ervaring en het vermogen anderen verder te helpen – niet uit functietitels. Als je bij ons ergens verstand van hebt, krijg je direct mandaat. Dat vertrouwen in mensen is niet naïef. Natuurlijk gaat er weleens iets mis, maar de winst die je boekt met gemotiveerde, zelfdenkende mensen is vele malen groter dan de risico’s.
Waar ik het meest trots op ben? Op de warme band met (oud-)collega’s. Ons alumni-event van vorig jaar werd massaal bezocht. Veel oud-Enrisers kijken met plezier terug op hun tijd hier. Dat zegt iets over de cultuur die we samen hebben opgebouwd. En natuurlijk op de klantrelaties die standhouden over jaren heen. Dat klanten weten: als het écht belangrijk is, moet ik bij Enrise zijn – dat is misschien wel het mooiste compliment dat je kunt krijgen.
Met de borst vooruit naar 2050
De komende jaren willen we onze rol als onafhankelijke speler in de Nederlandse markt versterken. We zien een gat tussen de grote solution providers en de kleine gespecialiseerde bureaus, en daar willen wij onze positie verstevigen.
Onze groei zit niet alleen in meer mensen, maar vooral in het verbreden van ons aanbod. Van een traditionele softwareontwikkeling naar een bredere rol als digital partner. Hierbinnen helpen we klanten met alles wat zij op dat moment nodig hebben – of dat nu software is, advies, automatisering of een combinatie daarvan.
Hoe groot we ook worden, de kern blijft hetzelfde: mooie dingen bouwen, samen verantwoordelijkheid nemen, en altijd werken in het belang van de klant. Ik gun iedere professional een werkplek waar hij of zij wordt vertrouwd, uitgedaagd en gewaardeerd. En ik gun iedere klant een partner die kritisch meedenkt en oprecht het beste met je voorheeft. Want uiteindelijk profiteert iedereen als we zo werken. Onze mensen, de klanten, en de maatschappij als geheel. Daar geloof ik heilig in.
Bekijk hierboven het volledige gesprek dat Peter van Vliet had met Hermen Heinen over 25 jaar Enrise
